متناسب با پیشرفت تکنولوژی ساختمان در جهان ، بعضی از کشورها در این زمینه پیشرفت قابل توجهی نداشته است در حالیکه با وجود امکاناتی از جمله نیروی کار جوان و تحصیل کرده ، مراکز تحقیق و توسعه ، نوآوری و مصالح و ماشین آلات گوناگون هنوز با استفاده از روش سنتی به ساخت و ساز ادامه می دهد که این روش دارای معایب بسیاری از جمله گران بودن قیمت تمام شده ساختمان ، بالا بودن وزن مرده ساختمان ، سرعت پایین در ساخت و ساز ، پایین بودن کیفیت و ایمنی و غیره می باشد ، استفاده از مصالح سنتی و قدیمی رایج ، ساختمان را سنگین و اجرای کار را طولانی تر میکند ، تیرچه بلوک ، آجر مجوف قطعات بتنی ، موزائیک و سایر مصالح متداول ، بار مرده را بالا برده ، هزینه ساختمان راگران و مقاومت آن را در مقابل زلزله کم می کند در ضمن ساختمان های پیش ساخته بتنی نیز پاسخگوی نیازهای موجود نمی باشند ، زیرا در تحولات ساختمان سازی و فناوری های آن مواردی وجود دارد که تا کنون به آنها توجه کافی نشده است که خلاصه آن را به شرح زیر می توان مطرح کرد .
چگونه مدیریت کنیم؟
چه طرحی را انتخاب کنیم؟
معلومات چیست و مجهولات کدام است؟
نوع ساختمان را تعیین کنیم.
کیفیت تا چه حد مهم است؟
چه مصالحی انتخاب کنیم؟
به جزئیات بیشتر توجه کنیم.
برای مشتری ایجاد هر نوع تغییر امکان پذیر باشد. به طور مثال تغییر و جابجایی یک دیوار جداکننده (Partition ) میسر باشد.
قیمت مهم است باید رضایت خریدار را جلب نمود.
بتن ، آهن و گچ باید درست مصرف شود.
ساخت و ساز ساختمان را درست انجام دهیم.
کار را مرحله به مرحله انجام دهیم ، از یک شروع کنیم تا به صد برسیم و سوار کار باشیم و آن را هدایت کنیم و آنگونه نباشد که کار هدایتگر ما باشد.
بهترین و بدترین بتن شامل آب، ماسه، سیمان، شن و آرماتور است. کیفیت در اختیار ماست ، اگر دقت کنیم کار درست انجام می شود.
بیشتر نارسایی ها ، کیفیت، زمان، هزینه و ایمنی بستگی به مدیریت دارد . آیا می توان مدیر خوبی بود ؟ توجه داشته باشیم که رئیس با مدیر متفاوت است ، ما رئیس زیاد داریم ولی مدیر خوب کم داریم . در مدیریت: طرح، اجرا، آموزش، تحقیق و تصحیح حائز اهمیت است.
از بین بردن تصورات غلط مانند اینکه ساختمان های بتنی با دوامتر از ساختمان های چوبی هستند.
آهن ، بتن و گچ مصالح اصلی موردنیاز می باشند.
باید مصالح را استاندارد و درست انتخاب کنیم . برای این کار مدیریت خوب لازم است ، نه ریاست .
باید مصالح را دقیقاً کنترل کنید . کیفیت خوب تاثیر زیادی در قیمت مصالح ندارد .
چه روشهایی برای انواع ساختمان ها مناسب است ؟
برای ساختمان های تجاری ، اداری ، صنعتی ، آموزشی ، بیمارستان ، آپارتمان سازی و انبوه سازی Tilt – Up روش مناسبی است .
ساختمان های مسکونی ، ویلا و آپارتمان تا چهارطبقه با Wood Stud (چوبی) و تا هفت طبقه با Metal Stud (فلزی ) مناسب می باشد .
ساختمان های بلند اعم از اداری ، مسکونی و هتل ها با سیستم اسکلت فلزی پیش ساخته پیچ و مهره ، سقف های سبک فلزی یا چوبی ، دیوارهای Metal Stud و استفاده از Isolator و دمپرهای ضد زلزله ، بار مرده ساختمان ها را به مراتب کم می کنند و در نتیجه وزن ساختمان کاهش می یابد .
1- اجرای ساختمان با ورش Tilt – Up به شرح زیر می باشند:
از زمانی که برای اولین بار دیوارها یا اجزای ساختمان روی دال کف در محل ریخته وبرپا شدند حدود یک قرن می گذرد . روش مذکور آهنگ رشد یکنواختی داشت تا اینکه امروز در دهه 1940 به خاطر تحول در ساخت جرثقیل های متحرک و کامیون های بتن آماده دگرگون شد .
چرا Tilt – Up:
مزایای Tilt – Up بسیار زیادند . سرعت ساخت ، صرفه اقتصادی ، دوام و انعطاف پذیری در طراحی ، مهمترین دلایل مستند برای اجرای ساختمان ها با روش Tilt – Up می باشند .
موارد بکارگیری Tilt –Up:
این روش درساخت فروشگاههای زنجیره ای ، مجتمع های اداری ، مراکز خرید انبارهای کالا ، ساختمان های صنعتی ، مدارس ، هتل ها ، آپارتمان ها به کار گرفته می شود .
مزایای Tilt –Up:
طراحی و اجرای سریع بسیاری از مراحل ساخت به روش Tilt – Up با فشرده کردن برنامه زمان بندی ، به صورت همزمان انجام می شود . برنامه ریزی مناسب ، امکان ساخت و نصب سیستم نهایی ساختمان را در یک دوره کوتاه آماده می کند . نقل و انتقال سریع ، ایمن و راحت بر روی دال کف بتن ریزی شده باعث صرفه جویی در وقت و هزینه می گردد . برای بتن ریزی از نیروی کار و بتن آماده موجود در محل استفاده می شود .
در اجرای ساختمان ها با روش Tilt – Up هزینه های حمل و نقل ، مصالح ، نیروی انسانی ماهر ، داربست و سایر هزینه ها با سهولت بیشتری قابل کنترل هستند چون متغیرهای محدود و انگشت شماری در Tilt-Up وجود دارد . بتن آماده در دسترس ، آرماتوربندی راحت ، نیروی کار محلی از جمله این متغیرها می باشند .
با چرخه سریع ساخت که کاربری سریع را ممکن می سازد ، جریان نقدینگی را برای پیمانکار و کارفرما بهبود می بخشد .
نوآوری ، نیروی محرکه رشد Tilt-Up می باشد . تولید کارآمد ، نماسازی زیبا ، مصالح بهتر مبین آن است که Tilt-Up در انواع مختلف ساختمان و در هرجایی قابل استفاده است . برنامه ریزی صحیح و استفاده از کامپیوتر در طراحی و جانمایی پانل ها امکان ایجاد تغییرات به هنگام را در این سیستم فراهم می آورد .
پانل ها روی کف پرداخت شده اجرا شده باعث حذف قالب های عمودی ، داربست بندی و مشکلات آب و هوایی محل می شود . نیروی کار کمتر و صرفه جویی در زمان اجرای پروژه امکان به وقوع پیوستن اتفاقات پیش بینی نشده را به حداقل می رساند .
پانل های Tilt-Up می تواند با طرح های متنوع معماری ساخته شود :
بتن رنگ شده و نقاشی روی آن همراه با خطوط نما ترکیب مناسبی را در نما ایجاد می کند.
زمینه ها می توانند با استفاده از خطوط تزئینی یا مصالح رایج تزئین شوند .
نمای اکسپوزرومی می تواند جهت نماسازی هنری استفاده شود .
با استفاده از قالب طراحی شده می توان نمای مشابه نمای آجری ایجاد نمود.
رنگ آمیزی و نماکاری ساده می تواند فضای سه بعدی را در سطح بتن ایجاد کند.
نمای ساختمان منحصراٌ می تواند محدود به ابتکار طراح ساختمان باشد . یعنی می توان نمای کاملاً انحصاری داشت .
دوام ساختمان های Tilt -Up در مقابل زلزله و نیروی جانبی از قبیل باد آزمایش شده است و مقاومت آن به اثبات رسیده است . ساختمان هایی که در اوایل سال 1906 ساخته شده اند ، امروزه هنوز پایدار هستند . حداقل ترک خوردگی ، نشست ، مقاومت در مقابل زنگ زدگی و آتش سوزی ، از جمله پارامترهای موثر در دوام سازه های Tilt-Up می باشد .
دیوارهای بتنی Tilt-UP عایق حرارتی بوده و هزینه های گرم و خنک کردن ساختمان را به حداقل می رساند .
ساختمان های Tilt-Up به دلیل داشتن مزایایی همچون مقاومت در برابر آتش سوزی ، پایدار در مقابل باد و زلزله ، هزینه پرداخت حق بیمه کمتری نسبت به سایر ساختمان ها دارند .
ساختمان های Tilt-Up هزینه نگهداری کمتری لازم دارند . ساختمان Tilt-Up می تواند رنگ نشده و بدون هیچگونه اثر نامطلوبی باقی بماند و چنانچه رنگ شود ، فقط هر پنج تا ده سال یک بار نیاز به رنگ آمیزی مجدد خواهد داشت . سطوح خارجی بتن ، با خاصیت آسیب پذیری کم ، به آسانی شستشو یا مرمت می شوند.
با برنامه ریزی دقیق قبلی ، ساختمان Tilt-Up می تواند طوری طراحی شودکه با جداکردن آسان و جایگزینی پانل های بتنی امکان توسعه آسان را بوجود آورد و یا اینکه ورودی های جدیدی را ایجاد کند .
اگر ساختمان نزدیک فرودگاه یا بزرگراه پر سرو صدایی واقع باشد ، خواص جذب بالای پانل های Tilt-Up محیط آرامی را فراهم خواهد کرد تا کار و زندگی در آنجا لذت بخش باشد .
2- ساختمان های سبک
ساختمان های سبک با استفاده از Wood stud ( چوبی ) و یا Metal stud ( فلزی ) سال هاست در ممالک پیشرفته اجرا گردیده است که ذیلاً معرفی می گردد .
ساختمانهای سبک در آمریکا بسیار رایج است . در قدیم با چوب اجرا می شد به این ترتیب به طور معمول از چهار تراش های 5 تا 10 سانتی متر ( Wood Stud) اسکلت ساختمان را می ساختند و دو طرف چهارتراش را به نحوی نازک کاری می کردند .
با پیشرفت تکنولوژی ساختمان ، در نازک کاری از صفحات گچی یا بتنی پیش ساخته یک سانتیمتری استفاده می شود و با سوراخ کردن در Stud سیم برق ، لوله آب و ... را عبور می دهند و با گذاشتن ایزوله بین دو stud تبادل حرارتی و صدا راکم می کنند . همچنین پوشش گچی یا بتنی دیوار ، ساختمان ها را در مقابل آتش سوزی مقاوم می کند .
ساختمان های ساخته شده با Wood Stud را بدون استفاده از ستون ها و تیرهای فلزی تا چهارطبقه می توان طراحی کرد . اکنون در امریکا تعداد بسیار زیادی از ساختمان ها به این ترتبیب ساخته میشوند .
باگران شدن چوب و آسیب پذیری چوب در مقابل موریانه به جای چهارتراش (Wood Stud) از ناودانی های با ضخامت به طور متوسط کمتراز 2 میلیمتر استفاده می شود (metal stud) .
این روش همانند چوب اجرا می شود فقط به جای میخ از پیچ خودرو استفاده می شود وبه علت خاصیت ارتجاعی این stud ها ساختمانهای ( metal stud ) در مقابل زلزله بسیار مقاوم هستند و همچنین این نوع ساختمان ها را بدون استفاده از تیر و ستون فلزی می توان تاهفت طبقه ساخت .
قابل ذکر است که در ساختمان های بلند و Tilt-Up استفاه از ( metal stud) برای دیوارهای داخلی و دیوراهای داخلی و دیوارهای غیر باربر بسیار رایج است . بنابراین استفاده از آن راه حل بسیار مناسبی برای ساختمان های سبک و مسکونی است .
3- ساختمانهای بلند سبک (برج سازی) با استفاده از Base Isolatoror dumper
امروزه به لحاظ ایمنی ، سرعت ، قیمت و کیفیت در ساختمان های بلند از فونداسیون بتنی و نصب ایزولیتر در ستون ها و تیرهای پیش ساخته پیچ و مهره ای برای ایجاد مقاومت در برابر زلزله استفاده می شود .
در این ساختمان ها برای سقف ها از metal stud یا پوشش فلزی و از ورق های فولادی گالوانیزه که با اشکال متفاوت نورد شده است به عنوان قالب بتن با ضخامت 5 سانتیمتر و آرماتور برای دیوارها از ( metal stud ) ، ایزوله و صفحات گچی و بتنی استفاده می شود .
از محاسن این روش کم کردن از بار مرده ساختمان است که در تقلیل قیمت تمام شده و مقاوم سازی ساختمان بسیار موثر است . این روش در واقع به کارگیری قطعات درپی جهت ایجاد مفصل درساختمان است .
این قطعات جداکننده Seismic isolator نامیده می شوند که قابلیت انطعاف پذیری ( Flaxibility ) و خمیدگی ( Deflection ) باعث کاهش فشار وارده بر ساختمان می شوند .
Base Isolator ها در هر نوع ساختمان به خصوص ساختمان های بلند ، جدیدالاحداث و موجود قابل استفاده می باشد .
پیوست شماره 3 تصاویری از ساختمان های اجرا شده با استفاده از base isolator و جریان ساخت را به نظر می رسانند .
همه موارد فوق نشان دهنده بخشی از واقعیت ها و تکنولوژی روز آمد دنیا در امر ساخت و ساز میباشد.
در صورت به کار نگرفتن تکنولوژی روز دنیا دیگر پس از اتمام پروژه نمی توان سرنوشت پروژه را از سرنوشت و هرکس با این دیدگاه به مسائل نگریست آخر کار نگریست ، باید جهانی اندیشید و بومی عمل کرد و از تجربیات متراکم شده جهان برای ساخت و سازهایی که سه عامل آرامش ، آسایش و امنیت را تامین می کنند ، استفاده کرد .
منبع: مریم مروی
